10 tips om vetplantjes gezond te houden, gezonde vetplanten

Omdat veel beginnende plantenliefhebbers regelmatig terugkerende vragen hebben over vetplanten, heb ik een lijstje van 10 tips opgesteld waarmee al heel wat stappen in de goede richting kunnen gezet worden. Bepaalde van deze tips kunnen van toepassing zijn op heel wat planten maar in dit geval praat ik vooral over vetplanten of succulenten.

Het woord succulent komt van het Latijnse woord sucus, dit betekent vocht of sap. Want vetplantjes kunnen water opslaan in bladeren, stam of wortelen. Ze doen dit om lange perioden van droogte te overleven. Eén van de tips zal heel logisch klinken, nu je weet waarom ze vocht opslaan.

Nu ik verteld heb wat een succulent is, kan ik beginnen met de tien tips om vetplantjes gezond te houden.

1. Kies de juiste plant voor de juiste plaats.  Ik ondervind regelmatig dat bepaalde mensen veronderstellen dat planten overal kunnen groeien zonder enig probleem. Maar zo bestaan planten niet. Elke plant heeft een specifieke habitat, en wij als plantenhouders doen er goed aan om de habitat of natuurlijke plaats van de specifieke plant zoveel mogelijk te kopiëren om de plant gezond te houden. Voor sommige planten kan deze kopie van natuurlijke groei omgeving heel duur worden omdat het in ons klimaat bijna niet haalbaar is om die specifieke plant in leven te houden. Zo zijn er mensen die hele terraria opzetten, enkel en alleen om bepaalde planten te kunnen kweken in een klimaat dat anders alles behalve gezond is voor de planten. Ook het gebruik van groeilampen, elektrische verwarming of verkoeling kan voor bepaalde planten nodig zijn. Daarom doe ik altijd eerst onderzoek naar een welbepaalde plant voor ik de plant aanschaf. Soms kom ik per toeval op een plant uit zonder voorafgaande informatie maar soms leidt dit jammer genoeg ook tot een dode plant.
   
   
   
   
   
2. Tips voor planten binnenshuis of buitenshuis.
   
   
1. binnenshuis: heeft een plant veel licht nodig of weinig licht. Ik kweek bijvoorbeeld echeveria en deze plant heeft binnenshuis heel veel licht nodig. De planten zijn gewoon om veel licht te ontvangen. Andere planten zoals bijvoorbeeld de sansevieria kan het dan met heel wat minder licht doen en staat makkelijk in een redelijk duistere hoek. Pas op, met een duistere hoek bedoel ik niet een hoek in een raamloze kamer. Alle planten hebben licht nodig voor de fotosynthese. Eén raam, desnoods op het noorden is altijd een noodzaak, tenzij je elektrisch bij verlicht met groeilampen. Controleer daarom altijd goed of de plant(en) niet naar de zon reiken. Planten kunnen plotseling lang en zwak worden als ze te weinig licht krijgen. 
   
   
2. buitenshuis: Sommige planten kunnen groeien in volle zon van winter tot zomer. Andere planten hebben nood aan indirect licht in de warme zomermaanden omdat ze anders verbranden. Echeveria bijvoorbeeld heeft binnenshuis veel licht nodig. Buitenshuis is het beter om de plant in de zomer op een beschutte plek te zetten net voor de middag. De ochtendzon is voor heel veel planten gezond, de namiddag zon is meestal te sterk voor veel planten. (alhoewel de meeste groenten het goed doen in volle zon)
   
   
   
   
   
   
   
3. De hoofdreden van vetplant sterfte is de watergift. De mensen bewateren de planten veel te vaak. Ik heb bepaalde vetplanten die amper maandelijks water krijgen, in de winter is dit soms amper tweemaandelijks. Vetplanten zijn gemaakt om water op te houden, net als een kameel in de woestijn. Ze kunnen weken zonder water. Dit voordeel voor de plant is onmiddellijk ook hun grootste nadeel. Want vetplanten hebben niet graag natte voeten. Als de grond te lang vochtig blijft, dan kunnen de waterhoudende delen ten eerste water opnemen tot ze letterlijk barsten. Bovendien ontstaat er wortelrot waardoor de plant zo goed als onmogelijk te redden is. Als ik water geef aan mijn vetplanten, dan geef ik wel veel water. Het is beter om de plant één maal volledig te verzadigen met water en dan te wachten tot de pot volledig droog staat voor ik weer water geef. Bij sommige vetplanten zoals echeveria kan ik zelfs wachten tot de plant zelf gerimpelde bladeren krijgt door droogte, voor ik opnieuw water geef. Het is dus werkelijk beter om te weinig water te geven in plaats van teveel.
   
   
   
   
   
   
   
4. De vierde tip is de manier van water geven. De planten krijgen bij mij meestal water van onderen (tenzij ik echt niet anders kan). Dit heeft als voordeel een droge bovenlaag, waardoor veel insectenplagen vermeden kunnen worden, maar ook droge bladeren zijn belangrijk. Een vetplant houdt niet van natte bladeren. Want droge wortels en natte bladeren leidt tot rotte bladeren. De vetplant heeft de mogelijkheid om water op te nemen via poriën in het blad. Het nadeel hiervan is dat de droge wortel kan zorgen voor problemen. Als een blad water krijgt en de wortel staat nog droog, dan probeert de plant via dat blad zoveel mogelijk water op te zuigen, wat weerom leidt tot gebarsten cellen. Het blad zal zo goed als zeker afsterven als dit teveel gebeurt. (bij sommige planten is één maal genoeg). Van onderen water geven, helpt ook tegen hydrofobie. Veel plantenwinkels gebruiken een bijna normale tot normale potgrond om vetplanten te verkopen. Maar vetplanten houden niet zo van turf en bloemaarde. Ten eerste houdt deze grond te lang water op als je de planten water geeft. En anderzijds stoot deze potgrond water af als het te droog wordt. Om toch water in deze grond te laten doordringen, is het beter om de plant pot gewoon in een water bad te zetten zodat de grond langzaam weer water kan opnemen. Ik probeer dit probleem te vermijden door heel ruwe grond te mengen met potgrond. Scherp zand en zelfs kiezels van 3 tot 7 mm zorgen voor veel luchtgaten in de grond waardoor het water er los doorheen kan lopen. Dat is wat een vetplant vooral nodig heeft. Een waterbad van een uur per 14 dagen, is beter dan 4 maal lichtjes water geven tijdens deze twee weken. Bepaalde planten moet ik door omstandigheden water geven van bovenaf. Dit los ik op door een heel precieze gieter te gebruiken die ik zoveel mogelijk tegen de plantgrond houdt om spatten te vermijden.
   
   
   
   
   
   
   
5. De manier van water geven is belangrijk, maar zoals reeds vermeld hier boven, de potgrond is al even belangrijk, of zelfs belangrijker. Ik zie regelmatig dat mensen gewone potgrond gebruiken om hun vetplanten in te planten. Ook bepaalde cactus mixen zien er meer uit als gewone potgrond dan de noodzakelijke potgrond voor vetplanten. Bij mij bestaat minimum 50% van de grond uit zand, steen of een combinatie van beiden. Ik ben afgestapt van perliet omdat dit teveel naar boven drijft als ik water geef. Ik gebruik regelmatig gewone potgrond, die ik 1 op 1 vermeng met scherp zand of een combinatie van scherp zand en kleine kiezel. Het water loopt er zo doorheen. De wortels kunnen makkelijk groeien en blijven heel luchtig. Bij moeilijker planten kan de mengeling van grond oplopen tot 2 delen grind, zand op 1 deel universele potgrond of compost.
   
   
   
   
   
6. Voor een beginner raad ik aan om enkel potten te gebruiken met drainage gaten. Ook kleipotten zijn beter dan plastic potten. Plastic potten houden water makkelijk vast in de grond. De oranje kleipotten zijn ademend en kunnen de waterhuishouding helpen. Ik weet dat glazen potten en gebakken glanzende potten leuker staan voor de planten. Maar in beginfase zijn drainerende potten meer vergevingsgezind dan afgesloten potten. Wil je toch werken met niet-drainerend materiaal, dan is het beter om even uit te testen hoeveel water je maximaal mag geven aan een plant, voor die met zijn voetjes in het water staat. Weerom is de regel, beter te droog dan te nat.
   
   
   
   
   
   
   
7. De maat van een pot speelt een belangrijke rol in de verdroging van potgrond. Dit is belangrijk voor vetplantjes. Veel vetplantjes hebben weinig en ondiepe wortels in vergelijking met de plantgrootte. Na enige tijd kunnen ze de potgrond volledig doorwortelen maar daarvoor hebben ze wat tijd nodig. Een te diepe pot is voor nieuwe planten gevaarlijk. Weerom draait het hier om de vochtigheid van de grond. Als een plant zijn wortelstelsel nog niet volledig ontwikkeld heeft in een grote pot, is er veel vrije potgrond die langer water vasthoudt dan doorwortelde grond. Door het feit dat vetplanten niet graag natte voetjes hebben, kan de langdurige vochtigheid van de grond rond en onder de wortels zorgen voor wortelrot. Ik gebruik regelmatig diepere potten voor mijn sempervivum. Dit zorgt bij mij niet voor problemen omdat ik de onderzijde opvul met grind of stukken piepschuim. Zowel piepschuim als grind absorberen geen tot weinig water. Daardoor blijft de onderste helft van diepe potten makkelijker droog. De grond waar de wortels in groeien worden rapper droog door de wortels zelf en blijft niet vochtig omdat de onderlaag te nat is. Ik breek de piepschuim natuurlijk op in stukken zodat water er dwars doorheen kan druipen.
   
   
   
   
   
8. Ik gebruik eigenlijk heel weinig bemesting. In de mei maand zou ik wel eens durven bemesten indien het nodig blijkt voor bepaalde planten. Maar de meeste vetplanten hebben echt niet veel meststof nodig. Eén plant waar ik nu wel rekening mee moet houden, is de kalanchoe blossfeldiana. Die plant houdt van ietwat meer bemesting, omdat ik graag grotere bladeren zie. Net voor de volgende bloei zal ik waarschijnlijk ook wel vloeibare tomatenmest gebruiken op halve kracht. Want die plantjes groeien goed en kunnen blijkbaar heel lang bloeien. Andere vetplanten doen het goed met cactusbemesting. Ik hoor van sommigen dat ze maandelijks bemesten. Ik bemest meestal maar éénmalig ongeveer begin mei. En indien nodig nogmaals begin juli. Ik heb nu wel al veel meer vetplantjes, dus mijn opinie kan veranderen naargelang de soort planten. Maar dat meld ik dan zeker in de toekomst.
   
   
   
   
   
9. Wolluis, bladluis, trips en andere pest beestjes kunnen nogal wat last veroorzaken in vetplanten. Bepaalde vetplanten zijn heel gevoelig voor deze diertjes. Daarom is het noodzakelijk om de planten op regelmatige basis goed te controleren en op tijd te behandelen. Behandelen kan gebeuren met producten die in de bloemenwinkels te koop zijn. Ikzelf maak gebruik van water met detergent of water en methyl alcohol. Ik heb mijn bericht over methyl alcohol als insecticide nog niet geschreven. Van zodra dat bericht aanwezig is op mijn blog, link ik het in dit bericht. Nog even dit: soms moet ik tot 3 maal toe behandelen voor alle beestjes dood zijn. Niet elke behandeling werkt volledig want vooral wolluis verbergt zich in elk hoekje en gaatje. Bovendien is er de cyclus van ei tot volwassen dier. Niet alle eieren worden aangetast door producten, dus soms is er een tweede invasie van jonge beestjes, enkele dagen na de eerste behandeling.
   
   
   
   
   
10. Als laatste punt, wil ik het hebben over de properheid van de planten. Ik probeer mijn planten zo proper mogelijk te houden. Daarmee bedoel ik dat ik de plantenbladeren regelmatig reinig met een doek en regenwater. Vooral planten binnenshuis vergaderen nogal wat stof. Ook opspattend zand of deeltjes van de grond, kunnen de bladeren bevuilen. Daarvoor gebruik ik ook soms een zacht schilderborsteltje om tussen de blaadjes te kunnen vegen. Ik ben niet van mening dat ik die schoonmaak wekelijks moet doen. Maar na verpotten of soms ook verplaatsen van potten, is het nuttig om eens de blaadjes proper te maken en kruimels te verwijderen tussen de blaadjes. Waarom nu alles proper maken? Wel, ik heb gelezen (ja, op het internet) dat bladeren beter de zon kunnen absorberen als de bladeren proper zijn. Een groot voordeel voor vetplanten, is ook een groot nadeel. De plant houdt z'n bladeren veel langer dan andere planten. Dus kunnen de bladeren ook veel vuiler worden. Bovendien staat het properder als ik eens wil stoefen met mijn plantjes.

Dat zijn de 10 punten die ik persoonlijk als belangrijk aanzie om vetplantjes gezond te houden. Ik hoop dat ik er iemand mee kan helpen. En als er nog andere vragen zijn, stel die gerust, ik help waar ik kan.