Dit is een korte cursus om compostwormen te kweken. Bij vragen kan je steeds een comment plaatsen onder deze post.
In samenwerking met mijn video toch even dit kort informatie document.
 |
| leren compostwormen kweken |
Algemene info
Eisenia fetida kweekt het best bij een temperatuur van 15°C tot 25°C
Dit betekent niet dat ze stoppen met groeien of sterven bij koudere temperaturen. Het proces duurt gewoon langer.
Wormen kweken wordt berekent in oppervlakte maten. Dit gebeurt omdat de compostwormen weinig diepte nodig hebben en vooral vermenigvuldigen volgens de oppervlakte en de voeding.
Per square foot (30cm op 30cm of 0,1vierkante meter) kan je maximaal ongeveer 1000 wormen kweken (ongeveer 500 gram) Deze berekening is heel belangrijk om te weten hoeveel bakken je nodig hebt. En als je regelmatig gaat vissen heb je er wel meerdere nodig.
Eisenia fetida leggen per week gemiddeld 1 tot 2 cocons bij normale omstandigheden. Als er voldoende voeding is kan dit onder optimale omstandigheden leiden tot 4 a 5 kleine wormen per week. Onder normale omstandigheden wordt er gesproken van een verdubbeling in wormen per 3 maanden.
De levenscyclus van de eisenia fetida:
de worm begint zijn leven als onderdeel van een cocoon. Een cocoon breekt open na 3 weken (ongeveer 21 dagen) Dus als je de eerste dag van de bak 500 wormen hebt, heb je na een week ongeveer 500 cocoons die na 4 weken een minuscuul klein wormpje vormt.
Eens een worm groeit het dier ongeveer 8 weken voor het volwassen is en dus zelf cocons kan leggen. (56 dagen + 21 dagen cocoon = 11 weken in totaal)
Door het feit dat het niet de bedoeling is om onmiddellijk op maximale capaciteit te werken, begin je best met 500 wormen per square foot, die dan kan uitgroeien tot 1000 wormen over enkele maanden.
Persoonlijk gebruik ik geen 500 wormen maar amper 250 wormen. Als je deze wormen goed onderhoudt (temperatuur, vochtigheid en voeding) kan je in een 5 tal maanden 1000 wormen hebben in een bak van een square foot.
Voeding van de wormen.
De belangrijkste voeding van de wormen is calcium. Persoonlijk spaar ik eierschalen op en verpulver ik die met een hand koffie molen. De kleine deeltjes die zo ontstaan zijn nodig voor de wormen. Met de minuscule calcium deeltjes vermalen de wormen hun voeding in hun spijsverteringskanaal. Bovendien zorgt de calcium ervoor dat de dieren geen verzuring door gaan waardoor ze sterven. Per square foot (per kleine bak) een koffielepel eierschaal gruis (of oestergruis als je dit wilt kopen in bv aveve, oestergruis moet wel nog vermalen worden) per week is zeker voldoende.
Als effectieve voeding verwerken de dieren je groenten afval uit bv de keuken. Afval van zelf gekweekte groenten of bv appelkernen, peer overschot, vellen van courgette zijn perfecte voeding voor de wormen. Per week geef je maximaal hetzelfde gewicht als de wormen wegen. Dus als je 250 wormen hebt (125 gram gewicht) dan geef je maximaal 125 gram groenteafval per week. Als dit verwerkt is door de wormen (niets meer herkenbaar in de bak) dan kan je een beetje meer geven de week erop (want de dieren kweken constant bij). Als er overschotten zijn die niet verwerkt zijn, is het beter zeker niet meer en soms zelfs minder voeding te geven.
De reden waarom je moet oppassen met het voederen van wormen, is de verzuring van de bedding. Hoe meer groenteafval aanwezig blijft in de bak, hoe meer ammoniak en verzuring optreed in de bedding waardoor de wormen kunnen worden vergiftigd. Dus teveel geven ineens is niet aangeraden. Zeker niet als je kleinere bakken gebruikt zoals ik.
Hoe ouder de bak wordt, hoe meer voeding je kan geven. Maar dit zal je door zelf uit te zoeken moeten ondervinden.
Je kan ook zoiets gebruiken als wormchow, maar hier is het risico op overvoeding en vergiftiging nog groter dus zal ik daar een aparte video over maken.
De grond waarin de wormen leven.
Compostwormen kweken in compost (lol). Maar wat is compost. Eerlijk gezegd zijn er veel grondstoffen die als bedding kunnen doorgaan voor wormen. Ikzelf maak een combinatie van goed verteerde compost en karton. Karton is zowel een voeding als een product waarin de wormen kunnen leven zonder gevaar. Dus 100% karton is geen probleem als je het kan versnipperen zoals het hoort. Heb je enkel compost (uit een eigen composthoop) dan plaats je deze best eerst 2 weken in de vriezer of kook je die in de microgolf oven. Na ontdooien of afkoelen, dient de bedding nog 2 weken te staan blootgesteld aan de lucht
(binnen of buiten geen probleem, zolang het niet onder water staat door de regen)
goede materialen als bedding zijn karton, papier (liefst geen gekleurde inkt omdat dit giftig kan zijn), verteerde compost uit de composthoop, bruine bladeren (gevallen van de bomen, gebruik geen groene bladeren, die bevatten teveel stikstof) paardenmest die al een jaar ligt (pas op met antibiotica bij de voeding van paarden, dit kan de wormen in de mest vergiftigen), vermalen stro of houtschilfers vermengd met verteerde compost, dus niet zuiver.
De grond heeft een bepaalde vochtigheidsgraad nodig. Deze vochtigheidsgraad is gemakkelijk te testen. Als je een vuistgroot grond in je hand houdt en je perst er alles uit dan mogen er maximaal enkele druppels water uit druipen. Te vochtig en de grond is minder gezond voor de wormen, te droog is dodelijk voor de wormen.
Mijn persoonlijk systeem. Ik gebruk een combinatie van gemicrowaved compost met versnipperd karton. Ik laat dit 3 weken staan (zonder wormen) in een kapotte frigo die niet wordt afgesloten. Als begin vochtigheid gebruik ik regenwater. Vanaf dag één plaats ik bevroren aardappel pellen of bv afgekoelde koffiegruis in de bedding. Dit blijft 3 weken staan zodat er makkelijk microben kunnen groeien die in feite de basis zijn voor de wormenvoeding. Na 3 weken kan de compost in een bak gedaan worden met een 250 volwassen of bijna volwassen wormen.
Eens de wormen in de bak zijn, kan je onmiddellijk voeding geven, dus ongeveer 125 gram groenteafval per bak. De eerste 2 weken kan het zijn dat de voeding niet volledig verwerkt is na een week. Wacht dan gewoon een week voor je opnieuw voert. Na enkele weken zal de bak stabiliseren en makkelijk de 125 gram voeding verwerken. Door het feit dat de wormen blijven kweken en groeien, kan je stap voor stap wat meer groenteafval in de bak doen, week na week. Dit zal maximaliseren tot ongeveer 500 gram groenteafval per week als de bak ongeveer 1000 wormen heeft.
Iedere keer je de wormen voert, is het heel nuttig om altijd een kleine hoeveelheid papier, karton of compost toe te voegen aan de bak zodat wateroverschot geabsorbeerd wordt en de bedding niet helemaal vervangen wordt door voeding, want dit kan zorgen voor problemen. Na 5 maanden kan je de bak volledig oogsten. De wormen worden geplaatst in een nieuwe bak (of in dezelfde bak met nieuwe bedding). De oude compost kan gebruikt worden in de tuin. Maar als je wilt uitbreiden met wormen, is er nog een optie. Als je de compost ietwat laat drogen (dus droger dan de vochtigheid nodig voor wormen)
Op een bepaald moment wordt de compost droog genoeg dat de compost kan gebroken worden in hele kleine deeltjes. Als je deze compost zeeft met een zeef met maaswijdte van 2 mm zal je de jonge wormpjes en cocons kunnen uithalen uit de compost en deze plaatsen in een nieuwe bak. Na 8 weken, heb je dan een nieuwe bak met wormen. De reden waarom dit mogelijk is, komt door het feit dat de wormen blijven kweken tot de laatste dag dat je begint te oogsten. Dus zijn er nog heel wat cocons en minuscuul kleine wormpjes in de compost. Tijdens het drogen van de compost zullen veel cocons openbreken en zul je ook nog een groot aantal cocons hebben die niet uitbreken. Dat zijn allemaal nieuwe wormpjes die je in een andere bak kunt plaatsen indien gewenst.
Nog even deze melding. Vissers gebruiken meestal 2 soorten mestpieren. Bovenstaand spreek ik over de kleine mestpier. De mestpieren verkocht in hengelwinkels is meestal de dendrobena venata of de canadese springworm.
De canadese springworm is niet echt nuttig om te kweken.
De dendrobena daarentegen is groter dan bovenstaande worm en is dus een goed haakaas. De groeicyclus is jammer genoeg langer dan van de eisenia fetida. De manier van kweken is bijna hetzelfde maar de cocons hebben 5 weken nodig voor er wormpjes uit komen. Bovendien zitten er minder wormpjes in de cocons van de dendrobena’s. Ook hebben dendro’s een langere periode nodig voor ze volwassen zijn en zelf cocons maken. Het kan gemakkelijk 3 maanden duren (90 dagen) voor ze volwassen zijn. Daardoor is de kweek van dendro’s veel trager dan de kweek van eisenia’s.
Deze tekst is zeker niet perfect en ik probeer het te verbeteren en aanvullen waar nodig. Dus als je vragen hebt, kan je ze zeker stellen op mijn mail adres walleghem.stefaan@skynet.be met als titel “vraag over mestpieren”.
Groetjes,
Stefaan Walleghem
digidokter, hengelaar en tuin enthousiast.
